همگی می دانیم که افرادی مرتکب جرم و جنایت می شوند بر اساس قانون به تحمل حبس و یا همان زندان محکوم می شوند. زندان انواع مختلفی دارد که تحمل حبس در هر یک از زندان ها بستگی به نوع جرم فرد خاطی دارد. در این مقاله در مورد انواع زندان در ایران توضیحاتی داده شده است.
تعریف حبس
واژه حبس در دو معنا استعمال شده است اول اباحه مجانی منافع برای جهتی یا شخصی معین و یا عنوانی از عناوین ودوم به معنای زندانی کردن آمده است.
به طور کلی برای هر یک جرایم در قانون، مجازاتی در نظر گرفته شده است. حبس تعزیری یکی از این مجازات ها می باشد که قانونگذار متناسب با جرم مرتکب شده برای مجرم در نظر می گیرد. حبس در بسیاری از جرائم به عنوان مجازات اصلی از سوی دادگاه برای مجرم در نظر گرفته میشود و بحث انواع زندان در این جا مورد توجه قرار می گیرد.
انواع زندان
انواع زندان به زندان بسته، زندان نیمه باز، زندان باز و مجتمع های حرفه آموزی و کار درمانی «اردوگاه» تقسیم میشوند. در این میان با تشخیص دادگاه مجرم میتواند از شرایط زندان باز و نیمه باز استفاده کند.
زندان بسته
زندان بسته یکی از انواع زندان است که زندانی است محصور که با برجهای دیده بانی در پوشش داخلی و خارجی دارای حفاظت کامل باشد. بر اساس آییننامه، در این نوع زندان، محکومان شبها در خوابگاههای اختصاصی یا گروهی نگهداری و روزها از برنامههای آموزشی و فنی و حرفهای، و تفریحی استفاده می کنند و در کارگاههای داخل زندان به کار گرفته میشوند.
زندان نیمه باز
یکی دیگر از انواع زندان، زندان نیمه باز است که در واقع زندانی است محصور که در پوشش خارجی دارای حفاظت مناسب باشد و در آن زندانیان بطور گروهی با تعداد کافی مأمور مراقب بدون اسلحه بکار اعزام میگردند و پس از خاتمه کار مجدداً به آسایشگاههای خود عودت داده میشوند.
زندان باز
یکی از انواع زندان، زندان بازاست که زندانی بدون حفاظت و مأمور مراقب که زندانی مدت محکومیت خود را در آن با اشتغال بکار یا خدمت میگذارند و حق خروج از زندان را نداشته و شبها را در نزدیکترین آسایشگاهی که به همین منظور تعیین شده است استراحت مینماید.
مراکز حرفهآموزی و اشتغال
این مراکز خود شامل دو بخش موسسههای حرفهآموزی و کاردرمانی است.
زندانیانی که در زندان نیمه باز نگهداری میشوند:
الف ـ محکومین جرائم غیر عمدی.
ب ـ محکومین به جزای نقدی که به لحاظ عجز از پرداخت جزای نقدی تحمل کیفر حبس میکنند.
ج ـ محکومین مالی، موضوع ماده ۲ قانون نحوۀ اجرای محکومیتهای مالی.
دـ محکومین به حبس در جرائم عمدی با شرایط زیر:
۱ ـ محکومین به حبس تعزیری تا دو سال.
۲ ـ محکومین به حبس بیش از دو سال تا ۱۵ سال بشرط تحمل۱۰ /۱ از مدت محکومیت در زندان بسته.
۳ ـ محکومین به حبس بیش از ۱۵ سال و حبس ابد بشرط تحمل ۲ سال از مدت محکومیت در زندان بسته.
زندانیان زیر در زندان باز نگهداری میشوند:
الف ـ محکومین جرائم غیرعمدی.
ب ـ محکومین به جزای نقدی که به لحاظ عجز از پرداخت جزای نقدی تحمل کیفر حبس میکنند.
ج ـ محکومین مالی، موضوع ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی.
د ـ محکومین به حبس در جرائم عمدی با شرایط زیر:
۱ ـ محکومین به حبس های تعزیری تا دو سال پس از گذراندن ۴ /۱ از مدت محکومیت در یکی از زندانهای بسته یا نیمه باز.
۲ ـ محکومین به حبس بیش از دو سال تا ۱۵ سال به شرط تحمل ۵ /۱ از مدت محکومیت در یکی از زندانهای بسته یا نیمه باز.
۳ ـ محکومین به حبس بیش از ۱۵ سال و حبس ابد به شرط تحمل ۴ سال از مدت محکومیت در یکی از انواع زندان اعم از زندانهای بسته یا نیمه باز.
وظایف زندانیان زندان ها
زندانیان زندانهای باز و نیمه باز که در مؤسسات کار، اشتغال مییابند در تمامی ساعات اشتغال، حق خروج از محل کار را نداشته و پس از خروج از آسایشگاه باید مستقیماً به محل کار رفته و به موقع نیز مراجعت نمایند. زمان ورود و خروج آنان در محل کار دقیقاً باید ثبت شود.
وظایف مأموران زندان ها
مأموران زندان در انواع زندان موظفند، طرز رفتار و اخلاق و نظم و ترتیب کار زندانیان را برابر مقررات سازمان کنترل نموده و تخلفات آنان را سریعاً به اطلاع رئیس زندان و محل کار مربوطه برسانند. در هر مورد که زندانی مقررات مربوطه را رعایت ننماید و یا صلاحیت جهت کار یا نگهداری در محلهای مذکور را نداشته باشد، با نظر رئیس زندان به زندان بسته اعزام تا حسب مورد تصمیم نهائی از سوی مراجع قضائی یا شورای طبقه بندی و انضباطی مربوطه اتخاذ گردد و مراتب به قاضی ناظر زندان جهت اطلاع اعلام خواهد شد.
زندان نیمه باز فشافویه
فشافویه، یکی از انواع زندان است که منطقه پهناوری است که در دل خود زمینهای پهناور کشاورزی را جای داده است. از این رو برخی زندانیان رأیباز، در زمینها و باغهای پسته مشغول به کار هستند، دستهای دیگر در استخرهایی که مخصوص پرورش ماهی قزلآلا است، مشغول بوده و عدهای هم در محل پرورش شترمرغ، دوران محکومیت خود را سپری میکنند. به جز این محلها، دامداری و محلی برای پرورش زنبور عسل هم در منطقه وجود دارد که فعال بوده و زندانیان در آن نیز مشغول فعالیت هستند.
مزایای رأی های باز
کاهش زمان حضور مجرم در زندان، یعنی دوری بیشتر از فضایی که خیلیها از آن به دانشگاه جرمآموزی تعبیر میکنند و این مساوی آسیب کمتر به فرد زندانی است. فایده دیگر رایهای باز اما امکان حرفه آموزی زندانی و اشتغال او در آینده است.
مراقبت و حبس الکترونیکی
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی و به منظور کاهش تعداد محکومان به حبس و متعاقباً کاهش جمعیت کیفری زندانیان، در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ راهکارهای نوینی پیش بینی و اعمال گردیده است.
نظارت الکترونیکی در واقع یکی از نهادهای مخففه قضائی محسوب شده که قانونگذار در ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ با توجه به شرایطی برای محکومین به حبس در نظر گرفته است. قرار گرفتن تحت نظارت سامانه های الکترونیکی و
پابند الکترونیکی، به منظور کاهش تعداد محکومان به حبس و خلوت شدن زندان ها بوجود آمده است که در تمامی جرایم تعزیری از درجه پنج تا هشت (کسانی که به حبس تا ۵ سال یا پرداخت جزای نقدی تا مبلغ ۱۸ میلیون تومان)، دادگاه این اختیار را دارد که در صورت وجود تمامی شرایط لازم، فردی که محکوم به حبس شده است را با اعلام رضایت وی، تحت مراقبت الکترونیکی قرار بدهد.
4 پاسخ