در رابطه با ابطال طرح صنعتی لازم است بدانید پدیدآورندگان طرح صنعتی جهت برخورداری از حمایت قانونی و قضایی و ایجاد انحصار در بهره برداری از طرح خود اقدام به ثبت آن می نمایند؛ با این وجود بعضا اشخاصی بدون داشتن حق راجع به طرح و یا بدون رعایت شرایط قانونی اقدام به ثبت طرح صنعتی نموده و مانع استفاده دیگران می شوند؛ اینجانب، حسین رضائی وکیل دادگستری و پژوهشگر حوزه حقوق مالکیت فکری در این گفتار به بررسی امکان ابطال طرح صنعتی در حقوق داخلی خواهم پرداخت.
تعریف طرح صنعتی از منظر قانون
طبق تعریف قانون “هرگونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ ها و یا بدون آن به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصول از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است.” با این تعریف می توان گفت طرح صنعتی طیف وسیعی از اشکال و رنگ های قابل رویت است که نهایتا منجر به تغییر ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا صنایع دستی گردد.
شرایط قانونی جهت ثبت طرح صنعتی
قبل از آن که به ابطال طرح صنعتی بپردازیم باید شرایط قانونی ثبت طرح صنعتی را مورد توجه قرار داد؛
طبق ماده 21 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری “طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و یا اصیل باشد.” در ادامه ماده مذکور، طرح زمانی جدید فرض شده است که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشاء نشده باشد و در آئین نامه راجع به همان قانون در ماده 84 بیان شده است که “طرح صنعتی جدید با رعایت مفاد ماده 21 قانون، طرحی است که قبل از تسلیم اظهارنامه و یا قبل از تاریخ ادعای حق تقدم، همانند آن به عموم عرضه نشده باشد.
طرح صنعتی در صورتی اصیل محسوب می شود که به طور مستقیم توسط طراح پدید آمده و کپی و تقلید طرح های موجود نباشد، به نحوی که از دید یک کاربر آگاه، متفاوت از طرح هایی باشد که قبلا در اختیار عموم قرار گرفته است.
شرایط سلبی برای ابطال طرح صنعتی
اگر بخواهیم شرایطی را که باعث می شود یک طرح صنعتی قابل ثبت و حمایت نباشد برشماریم وفق ماده 84 آئین نامه اگر طرح جدید یا اصیل نباشد، طرح تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد شود، طرح حاوی نماد یا نشان های رسمی باشد و یا طرح مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد در این موارد قابل ثبت نیست و تحقق هر کدام از این شروط در طرح می تواند موجب ابطال طرح صنعتی گردد.
حمایت های قانونی از ثبت طرح صنعتی
با ثبت طرح صنعتی اشخاص دیگر نمی توانند بدون موافقت ثبت کننده اقدام به بهره برداری از آن طرح نمایند و اگر شخصی اقدام به بهره برداری بدون مجوز نمود مالک می تواند علیه وی دعاوی حقوقی از جمله مطالبه خسارت، ابطال طرح صنعتی (در فرض ثبت طرح صنعتی مشابه) و یا شکایت کیفری نقض مطرح نمایند.
شرط جدید و یا اصیل بودن طرح صنعتی
همان طور که بیان شد در ماده 21 قانون عنوان شده است که طرح جهت قابلیت ثبت می بایستی جدید و یا اصیل باشد؛ اختلافی که در رویه قضایی راجع به این ماده ایجاد شده این است که آیا طرح صنعتی هم باید اصیل باشد و هم جدید و یا صرف داشتن یکی از این شروط کافی می باشد؛
فرض کنید شخصی اقدام به ایجاد تغییرات جزئی در طرح صنعتی دیگر نموده و اقدام به ثبت آن می نماید به نظر این طرح جدید می باشد چون قبلا عرضه نشده است اما در اصالت آن تردید جدی وجود دارد. حال اگر هر دو وصف جدید بودن و اصالت داشتن را برای ثبت طرح صنعتی لازم بدانیم امکان ابطال آن طرح صنعتی توسط طراح قبلی وجود ندارد اما اگر صرف وجود یکی از دو وصف را کافی بدانیم ثبت طرح قابل ابطال نخواهد بود. تفسیر منطقی حالت اول و تفسیر ادبی برداشت دوم را تأیید می کند.
مشاورین حقوقی ایرانلا و گروه وکلای متخصص حقوق مالکیت فکری آی پیشه
دعاوی راجع به حقوق مالکین فکری پیچیدگی ها و چالش های خاص خود را دارند که نیازمند تعیین استراتژی حقوقی توسط وکیل متخصص حقوق مالکیت فکری می باشد. برای مثال در دعوای ابطال طرح صنعتی این نکته را بایستی مدنظر قرار داد که خواهان دعوای ابطال طرح صنعتی چنانچه قبلا آن طرح را خود ثبت ننموده باشد؛ بعد از ابطال، آن طرح به دلیل این که افشاء شده است دیگر قابل حمایت نمی باشد و قابل ثبت مجدد توسط خواهان نخواهد بود که نشان می دهد ابطال طرح صنعتی لزوما به نفع مالک اصلی نیست و در هر مورد بایستی دعوای متناسب با حفظ حقوق موکل طرح گردد.
گروه وکلای حقوقی مالکیت فکری آیپیشه افتخار دارد به عنوان مشاور حرفه ای دعاوی مربوط به اختراعات، طرح صنعتی چه زمانی قابل ثبت است؟، ، شکایت از کپی طرح صنعتی، علائم تجاری و … پاسخگوی سوالات و دغدغه های صاحبان دارایی های ارزشمند فکری باشد.
سایر حدمات مشاورین حقوقی مالکیت فکری آیپیشه
همچنین در صورتی که قصد تاسیس و ایجاد شرکت دانش بنیان، شرایط ثبت برند در ایران و یا ثبت شرکت در پارک علم و فناوری، تسهیلات شرکت دانش بنیان ،ثبت علامت با سوء نیت، اطلاع از شرایط تاسیس پارک علم و فناوری و مزایای شرکت دانش بنیان و تنظیم و تدوین قرارداد و یا حفظ حقوق معنوی فکری خود را دارید می توانید با تماس با گروه حقوقی ایران لا درخواست مشاوره حقوقی در زمینه ثبت شرکت دانش بنیان و انواع شرکت های دانش بنیان داشته باشید. گروه مشاورین حقوقی ایران لا با در اختیار داشتن وکلای متخصص و خبره در این زمینه همراه و پشتیبان شما خواهد بود.
2 پاسخ