چک از جمله اسناد تجاری می باشد که صادر کننده آن متعهد می شود که وجه آن را در تاریخ سررسید به دارنده ی آن پرداخت نماید. به موجب قانون تجارت صادر کننده چک و ظهرنویسان در مقابل دارنده ی چک دارای مسئولیت تضامنی هستند. یعنی دارنده ی چک برای وصول آن می تواند به هر یک از افرادی که مسئولیت پرداخت وجه چک بر عهده ی آنهاست مراجعه نماید.
تفاوت مسئولیت تضامنی با ضامن چک
مسئولیت تضامنی با ضامن چک کاملا متفاوت است به این صورت که ضامن چک تنها در برابر شخصی که ضمانت او را بر عهده گرفته مسئول می باشد اما در مسئولیت تضامنی همه در برابر دارنده به یک اندازه مسئولیت دارند و دارنده چک به هر کدام از آن ها که بخواهد می تواند مراجعه نموده و از او بخواهد که وجه چک را پرداخت نماید.
ماده 6 قانون اصلاحی صدور چک
به موجب ماده 6 قانون اصلاحی صدور چک، بانک ها مکلف هستند برای ارائه دسته چک به مشتریان خود، صرفاً از طریق سامانه صدور یکپارچه چک (صیاد) نزد بانک مرکزی اقدام نمایند. بنابراین از سال 1396 تمامی بانک ها موظف شدند که چک را از طریق سامانه صدور یکپارچه دسته چک موسوم به صیاد صادر نمایند.

چک صیادی
هر برگ از این چک ها(چک صیادی) دارای شناسه 16 رقمی می باشند که در سامانه صیاد ثبت گردیده است. برای اعتبار بخشی به هر برگه چک باید اطلاعات کامل چک و مشخصات صادر کننده و دارنده ی چک در سامانه صیاد ثبت گردد، در غیر این صورت چک صادره فاقد اعتبار سند تجاری بوده و صرفاً به عنوان سند عادی شناخته می شود. همچنین ظهرنویسی چک برای تمام چک های صیادی امکان پذیر است، اما این ظهر نویسی باید در سامانه صیاد ثبت گردد و انتقال چک بدون ظهرنویسی و صرفاً از طریق قبض و اقباض چک امکان پذیر نیست.
*همچنین یکی از نکات مهم در چک های صیادی عدم امکان صدور چک در وجه حامل می باشد.*
مزایای چک صیادی
از مزیت های مهم چک صیادی نسبت به چک های قدیمی این است که در صورت عدم وصول آن در تاریخ سر رسید، با مراجعه به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت می توان بدون طرح دعوی مطالبه وجه چک، تشکیل جلسه رسیدگی و طی کردن فرایند دادرسی اقدام به صدور اجرائیه چک نمود.
صدور اجرائیه چک صیادی
صدور اجرائیه برای چک صیادی به دو صورت امکان پذیر است :
• از طریق اجرای ثبت
• از طریق واحد اجرای احکام
برای صدور اجرائیه به دو صورت فوق همانطور که گفته شد باید ابتدا به بانک محال علیه مراجعه نموده و گواهی عدم پرداخت دریافت گردد و در گواهی صادره کد رهگیری صادره از سوی سامانه صیاد در آن درج شده باشد.

صدور اجرائیه از طریق اداره ثبت
برای انجام اجرائیه چک از طریق اجرای ثبت باید با مراجعه به اداره ثبت، فرم درخواست اجرائیه را تکمیل نموده و با تشکیل پرونده به صادر کننده چک، ابلاغ می گردد که ظرف مدت ده روز پس از تاریخ ابلاغ، مبلغ مندرج در چک را به حساب معرفی شده از سوی اجرای ثبت واریز نماید در غیر اینصورت، فرایند استعلام و توقیف اموال آغاز خواهد شد. در صورت شناسایی و توقیف اموال، پرونده به واحد اجرای اسناد رسمی ارجاع شده و فرایند ارزش گزاری و مزایده انجام می شود.
صدور اجرائیه از طریق دادگاه
برای صدور اجرائیه چک از طریق دادگاه، با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی و ثبت صدور اجرائیه، دادخواست به مرجع قضائی صالح ارجاع می شود و در آن جا چنانچه مدارک کامل باشد، بدون جلسه رسیدگی اجرائیه صادر شده و به صاحب حساب ابلاغیه ارسال می شود و بعد ده روز از تاریخ ابلاغ می توان به شعبه مراجعه و تقاضای ارسال پرونده به واحد اجرای احکام نمود. بعد از تشکیل پرونده اجرائی و طی شدن فرایند استعلام، اموال صاحب حساب توقیف می شود.
مراحل صدور اجرائیه چک طبق قانون جدید
- برای اقدام علیه ضامن و ظهرنویسان چک تنها از طریق طرح دعوی از طریق دادگاه می توان اقدام نمود و از طریق اجرای ثبت، صرفا نسبت به صادر کننده چک می توان توقیف اموال انجام داد.
- هزینه مربوط به مطالبه وجه چک به طور معمول 3/5درصد از بهای خواسته می باشد که به عنوان هزینه دادرسی دریافت می شود که این مبلغ در مراحل واخواهی و تجدید نظرخواهی حدود 4/5درصد از بهای خواسته می باشد که به عنوان هزینه دادرسی دریافت می گردد.
- معمولا در صورت پیگیری از طرق اجرای ثبت پرونده سریع تر از دادگاه به نتیجه می رسد که البته شاید در تهران این موضوع به علت حجم بالای پرونده ها، صدق نکند و فرایند پرونده با کندی صورت پذیرد.
- با اقدام از طریق اجرای ثبت، لاشه چک نزد اجرای ثبت باقی می ماند و امکان طرح دعاوی دیگر ممکن نمی باشد.
- نکته مهم دیگر این است که با اقدام نمودن از طریق دادگاه، اموالی که دارای سند رسمی نیستند را نیز می توان توقیف نمود و به مزایده گذاشت. مانند خانه و زمین های قولنامه ای و….
نکات مهم در رابطه با صدور اجرائیه چک
از نکات مهم برای صدور اجرائیه چک این است که چک صادر شده صیادی باشد و در سامانه صیاد مشخصات چک و صادر کننده و دارنده چک ثبت شده باشد و در گواهی عدم پرداخت، دریافتی از بانک کد رهگیری در آن درج شده باشد.
همچنین چک های صادره جهت ضمانت و یا چک هایی که صادر کننده ی آن به بانک محال علیه دستور عدم پرداخت چک را داده باشد و یا همچنین چک هایی که وصول آن منوط به درج شرطی شده باشد قابل دریافت از طریق اجرای ثبت و صدور اجرائیه مستقیم چک نبوده و دارنده ی آن باید با طرح دعوای مطالبه وجه چک و طی نمودن فرایند دادرسی وجه آن را مطالبه نماید.
مزایای اخذ وکیل جهت صدور اجرائیه
پیگیری امور مربوط به صدور اجرائیه چک، کاری طاقت فرسا و زمان بر می باشد. ناآگاهی و یا اهمال در انجام امور مربوط به توقیف اموال باعث می شود که به نتیجه مطلوب و دلخواه نرسیده همچنین در بسیاری از پرونده ها، طرف مقابل با طرح دعاوی مختلف مانند خیانت در امانت و استرداد لاشه چک، تقاضای دستور توقف عملیات اجرائی نموده و روند اجرا متوقف خواهد شد. انتخاب یک وکیل آگاه شما را در احقاق حق خود یاری نموده و سریعتر به نتیجه دلخواه و مطلوب خواهید رسید.
گروه مشاورین حقوقی ایران لا
لازم به ذکر است گروه مشاورین حقوقی ایران لا با بهره مندی از وکلای خبره در تمامی زمینه های حقوقی به صورت تخصصی در رابطه با تمامی مسائل حقوقی و اسناد مالی ، درخواست عدم پرداخت وجه چک و همچنین شرایط اجرای چک صیادی در کنار شماست . همواره می توانید از طریق ارتباط با ما درخواست مشاوره حقوقی با مشاورین حقوقی این مجموعه داشته باشید .
پشتبانی تمام وقت، حق وکالت منصفانه، تجربه و سابقه بالا، تسلط کافی بر تمامی قوانین قضایی، وجدان کاری بالا و … همگی از مزایای بهره گیری از وکلای موسسه حقوقی قلمداد محسوب می شود.