داوری در موارد زیادی کاربرد دارد. ولی در تمامی موارد رای داور صحیح و مورد قبول طرفین نیست. در این صورت طرفین می تواند نسبت به ابطال رای داوری و اعتراض به اجرائیه رای داور اقدام نمایند. بر اساس ماده 489 قانون آیین دادرسی مدنی شرایطی باید برای ابطال رای داوری وجود داشته باشد. در صورت ابطال رای داوری رای قابلیت اجرایی نخواهد داشت. یکی از نکات قابل توجه در ابطال رای داوری رعایت مهلت قانونی جهت اعتراض می باشد.

تعیین داور

درمواردی كه طرفین معامله یا قرارداد متعهد به معرفی داور شده ولی داور یا داوران خود را معین نكرده باشند و در موقع بروز اختلاف نخواهند و یا نتوانند در معرفی داور اختصاصی خود اقدام و یا در تعیین داور ثالث تراضی نمایند و تعیین داور به دادگاه یا شخص ثالث نیز محول نشده باشد، یك طرف می تواند داور خود را معین كرده به وسیله اظهارنامه رسمی به طرف مقابل معرفی و درخواست تعیین داور نماید و یا نسبت به تعیین داور ثالث تراضی كند. در این صورت طرف مقابل مكلف است ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه داور خود را معرفی و یا در تعیین داور ثالث تراضی نماید. هرگاه تا انقضای مدت یادشده اقدام نشود، ذی نفع می تواند حسب مورد برای تعیین داور به دادگاه مراجعه كند.

درصورتی كه در قرارداد داوری، تعداد داور معین نشده باشد و طرفین نتوانند در تعیین داور یا داوران توافق كنند، هریك از طرفین باید یك نفر داور اختصاصی معرفی و یك نفربه عنوان داور سوم به اتفاق تعیین نمایند.

چه اشخاصی نمی توانند به عنوان داور تعیین شوند مگر با تراضی طرفین؟

دادگاه نمی تواند اشخاص زیر را به سمت داور معین نماید مگر با تراضی طرفین :

• كسانی كه سن آنان كمتر از بیست و پنج سال تمام باشد .
• كسانی كه در دعوا ذی نفع باشند .
• كسانی كه با یكی از اصحاب دعوا قرابت سببی یا نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم داشته باشند .
• كسانی كه قیم یا كفیل یا وكیل یا مباشر امور یكی از اصحاب دعوا می باشند یا یكی از اصحاب دعوا مباشر امور آنان باشد .
• كسانی كه خود یا همسرانشان وارث یكی از اصحاب دعوا باشند .
• كسانی كه با یكی از اصحاب دعوا یا با اشخاصی كه قرابت نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم با یكی از اصحاب دعوا دارند ، درگذشته یا حال دادرسی كیفری داشته باشند .
• كسانی كه خود یا همسرانشان و یا یكی از اقربای سببی یا نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم او بایكی از اصحاب دعوا یا زوجه و یا یكی از اقربای نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم او دادرسی مدنی دارند .
• كارمندان دولت در حوزه ماموریت آنان .

چه اشخاصی حتی با تراضی طرفین نیز نمی توانند بعنوان داور تعیین شوند؟

بر اساس ماده 466 قانون آئین دادرسی مدنی اشخاص زیر را هر چند با تراضی نمی توان به عنوان داور انتخاب نمود:

1. اشخاصی كه فاقد اهلیت قانونی هستند.
2. اشخاصی كه به موجب حكم قطعی دادگاه و یا دراثر آن از داوری محروم شده اند.

در چه صورتی رای داوری باطل است؟

رای داوری درموارد زیر باطل بوده و قابلیت اجرایی ندارد:
۱ ـ رای صادره مخالف با قوانین موجد حق باشد .
۲ ـ داور نسبت به مطلبی كه موضوع داوری نبوده رای صادر كرده است .
۳ ـ داور خارج از حدود اختیار خود رای صادر نموده باشد . دراین صورت فقط آن قسمت از رای كه خارج از اختیارات داور است ابطال می گردد .
۴ ـ رای داور پس از انقضای مدت داوری صادر و تسلیم شده باشد .
۵ ـ رای داور با آنچه در دفتر املاك یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و دارای اعتبار قانونی است مخالف باشد .
۶ ـ رای به وسیله داورانی صادرشده كه مجاز به صدور رای نبوده اند .
۷ ـ قرارداد رجوع به داوری بی اعتبار بوده باشد .

در چه صورتی داوری از بین می رود؟

بر اساس ماده 481 در موارد زیر داوری از بین می رود :

1. با تراضی كتبی طرفین دعوا
2. با فوت یا حجر یكی از طرفین دعوا

روش‌های اعتراض به رای داور

اگرچه رای داوری توسط شخصی صادر می‌شود که طرفین و یا دادگاه، داور را انتخاب نموده‌اند، اما ممکن است محکوم علیه آن را عادلانه تشخصی ندهد و یا حتی رای مزبوربه حقوق اشخاص ثالث خلل وارد نماید. به همین منظور طرق اعتراض به رای داور و دستور توقف اجرای رای داور مشخص گردیده است.

باید در نظر داشت که واخواهی، تجدید نظر خواهی، فرجام خواهی و اعاده دادرسی نسبت به رای داور ممکن نیست. به دوشیوه می‌توان نسبت به رای داور اعتراض نمود:

1. عتراض شخص محکوم علیه به رای داور
2. اعتراض شخص ثالث به رای داور

اعتراض به اجرائیه رای داور

در صورتی که اعتراض به اجرائیه رای داور وارد باشد می توان دستور توقف رای داوری را اخذ نمود. در واقع صرف اعتراض به رای داور، از اجرای آن جلوگیری نمی‌شود. حتی اگر نسبت به رای داوری اعتراض صورت گرفته باشد دادگاه مکلف به صدور اجرائیه است مگر آن که دادگاه دستور توقف اجرای رای داور را صادر نماید. این قرار در صورتی صادر می‌گردد که دلایل اعتراض قوی باشد.  البته دادگاه می‌تواند در صورت لزوم از معترض برای توقف اجرای رای داور، تامین متناسب اخذ نماید. باید توجه داشت که اخذ تامین الزامی نیست و این تامین ممکن است وجه نقد یا غیر نقد باشد.

اگر دادگاه بدوی در وهله‌ی اول دستور توقف اجرای رای را صادر ننماید چنانچه دادگاه بدوی حکم به ابطال رای داور صادر نماید، اجرای رای داور تا قطعی گردیدن حکم متوقف می‌شود.

مشاورین حقوقی ایرانلا

با توجه به خدمات و توضیحات فوق بایستی عنوان نمود که وکلای این دفتر می توانند در مواردی همچون دستور توقف اجرای رای داور شکایت از ضابطین دادگستری،شکایت از داور پرونده، ابطال رای داوری خارج از موعد ،ابلاغ تشکیل جلسه داوری، تفاوت عقد عاریه و عقد ودیعه، وصیت نامه معتبر و انواع آن، ثبت دادخواست، لایحه، مشاوره تخصصی و یا قبول وکالت و طرح دعوا و اعتراض به دیوان عدالت اداری مرجعی حرفه ای و تخصصی جهت احقاق حقوق موکلین باشند.

برای انجام این امر می توانید با تماس با گروه حقوقی ایرانلا  درخواست مشاوره تلفنی و حضوری را داشته باشید.

پشتبانی تمام وقت، حق وکالت منصفانه، تجربه و سابقه بالا، تسلط کافی بر تمامی قوانین قضایی، وجدان کاری بالا و … همگی از مزایای بهره گیری از وکلای موسسه حقوقی قلمداد محسوب می شود.