چنانچه جرمی صورت گیرد برای اثبات این جرم مراجع قانونی به دلایلی نیاز دارند که به مجموعه این دلایل ادله اثبات گفته می شود.بر اساس ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی ادله اثبات جرم عبارت از اقرار، شهادت، قسامه و سوگند در موارد مقرر قانونی و علم قاضی است. به این معنا که در هر پرونده ­ای قاضی بر اساس یکی از این ادله رای خود را صادر می نماید. چنانچه دلیلی برای اثبات جرم وجود نداشت قاضی با استناد به یکی از ادله بالا نسبت به صدور رای اقدام می نماید. یکی از این نشانه ها نظریه کارشناسی یا همان نظر پزشکی قانونی می باشد . که در مورد چگونگی رای و اعتراض به گواهی پزشکی قانونی مسائل و قوانینی وجود دارد.

پزشکی قانونی

سازمان پزشکی قانونی زیر نظر قوه قضاییه فعالیت می نماید و عوامل و پزشکان و رئیس این مجموعه نیز زیر نظر رئیس قوه قضائیه انتخاب خواهد شد. ولی این موضوع مانع از اعتراض به گواهی پزشکی قانونی نخواهد شد.

چه پرونده هایی نیاز به نظر پزشکی قانونی دارند؟

چنانچه در پرونده ای شک و شبهه ای وجود داشته باشد و قاضی برای اثبات موضوع به دلایل ببیشتری نیاز شود در این حالت قاضی نظر پزشکی قانونی در این مورد را اخذ می نماید . برای این کار قاضی قرار صادر نموده و در قرار توضیح می دهد که بابت روشن شدن چه موضوعی این کار را انجام داده و نظر پزشکی قانونی را جویا می شود. طبق ماده ۱۵۵ قانون آئین دادرسی کیفری هرگاه بازپرس شخصا یا به تقاضای یکی از طرفین انجام کارشناسی را ضروری بداند، قرار ارجاع امر به کارشناسی را صادر می‌کند.

نکته : بازپرس باید موضوعی را که جلب نظر کارشناس نسبت به آن لازم است به طور دقیق تعیین کند .

ماده 160 قانون آئین دادرسی کیفری

بر اساس ماده 160 قانون آئین دادرسی کیفری بازپرس پرسش ‌های لازم را از کارشناس به صورت کتبی یا شفاهی به عمل می‌آورد و نتیجه را در صورتمجلس قید می‌کند. در صورتی که بعضی موارد از نظر بازپرس در کشف حقیقت اهمیت داشته باشد، کارشناس مکلف است به درخواست بازپرس در مورد آنها اظهارنظر کند .

همچنین مطابق ماده 136 همین قانون بازپرس برای معاینه جراحات، آثار و علائم ضرب، صدمات جسمی، آسیبهای روانی و سایر معاینات و آزمایش‌های پزشکی، نظر پزشک قانونی را اخذ یا حسب مورد، از وی دعوت می‌کند.چنانچه پزشکی قانونی در جایی نباشد نظر پزشک معتمد ملاک قرار داده می شود. که در صورت عدم رضایت از رای وی می توان نسبت به اعتراض به گواهی پزشکی قانونی اقدام نمود.

اهمیت نظر پزشکی قانونی

سوالی که مطرح می شود این است که نظر پزشکی قانونی به چه اندازه اهمیت و قطعیت دارد و آیا اعتراض به گواهی پزشکی قانونی امکان پذیر  است؟ باید گفت که نظریه پزشکی قانونی اماره می باشد به این معنا که دلیل معتبر شرعی نبوده و قطعیت ندارد بنابراین قاضی می تواند با دلایل و استدلالات خود این نظر را رد نموده و با تکیه بر علم خویش رای نهایی را صادر نموده و در بعضی موارد پرونده را به کارشناس دیگری ارجاع دهد.در این رابطه طبق ماده ۱۶۶ قانون آئین دادرسی کیفری در صورتی ‌که نظر کارشناس با اوضاع و احوال محقق و معلوم مورد کارشناسی مطابقت نداشته باشد، بازپرس نظر کارشناس را به نحو مستدل رد می‌کند و موضوع را به کارشناس دیگر ارجاع می‌دهد.یا می توان نسبت به اعتراض به گواهی پزشکی قانونی اقدام کرد.

امکان اعتراض نسبت به گواهی پزشکی قانونی

آیا امکان اعتراض به گواهی پزشکی قانونی وجود دارد؟ بله بر اساس ماده ۱۶۲ قانون آئین دادرسی کیفری شهود تحقیق و سایر اشخاصی که هنگام اجرای قرار کارشناسی حق حضور دارند، می‌توانند مخالفت خود با نظریه کارشناس را با ذکر دلیل اعلام کنند که این امر در صورتمجلس قید می‌شود.

بر این اساس هر یک از طرفین که نسبت به رای پزشکی قانونی اعتراض دارند زززز. در صورتی که پرونده در دادسرا مطرح شده باشد،معترضین بایستی لایحه اعتراضی خود را به دفتر بازپرس و چنانچه در دادگاه حقوقی مطرح باشد، به دفتر دادگاه تحویل دهند.

مراحل اعتراض به نظر پزشکی قانونی

در صورت اعتراض دادگاه به دو روش زیر عمل می نماید:

الف)در صورت بروز این اتفاق بازپرس خواستار توضیحات بیشتر از پزشکی قانونی شود.طبق ماده 163 که در زیر آورده شده عمل خواهد نمود. طبق این ماده قانون در صورت نقص نظریه کارشناسی یا ضرورت أخذ توضیح از کارشناس، بازپرس موارد لازم را در صورت­مجلس درج و به کارشناس اعلام می‌کند و او را برای ادای توضیح دعوت می‌نماید.چنانچه کارشناس بدون عذر موجه ای در جلسه حاضر نگردد جلب خواهد شد.

ب)قاضی یا بازپرس پرونده را برای بار دوم به پزشکی قانونی فرستاده تا جهت روشن شدن موضوع در کمیسیون پزشکی دوباره مورد بررسی قرار بگیرد. باید توجه داشت که با هربار اعتراض اشخاص نسبت به نظریه پزشکی قانونی، و ارجاع مجدد پرونده به پزشکی قانونی، در مرحله دوم، کمیسیون پزشکی با تعداد افرادِ فَرد وارد رسیدگی خواهد شد.به این معنا که کمیسیون پزشکی با یک تیم 3نفره تشکیل خواهد شد. پس از بررسی رای بر اساس نظرات اکثریت اعلام می گردد.

نتیجه اعتراض

بعد از ثبت اعتراض و طی نمودن مراحل فوق صورت جلسه ای تنظیم گردیده و تمامی اعضاء هیئت بررسی کننده بایستی صورت جلسه را امضا نمایند. بعد از این صورت جلسه به امضای معاون پزشکی و بالینی و یا مدیر کل اداره کمیسیون ها در استان رسیده و به مراجع قضایی ارسال خواهد شد.

اعتراض به هیئت سه نفره

چنانچه به این رای هم اعتراض شود کمیسیون پنج نفره تشکیل خواهد شدو طبق روال قبل رای بر اساس نظر اکثریت اعلام خواهد شد.

طبق ماده ۱۶۵ آئین دادرسی کیفری هرگاه نظریه کارشناس به نظر بازپرس، محل تردید باشد یا در صورت تعدد کارشناسان، بین نظر آنان اختلاف باشد، بازپرس می‌تواند تا دو بار دیگر از سایر کارشناسان دعوت به عمل آورد، یا نظریه کارشناس یا کارشناسان مذکور را نزد متخصص علم یا فن مربوط ارسال و نظر او را استعلام کند.

اگر بعد از این رای نیز اعتراض به گواهی پزکی قانونی برای بار سوم صورت گرفت پرونده همراه با تمام مدارک و مستندات و نظریه های قبل توسط هیئت های سه نفره و پنج نفره به کمیسیون مرکزی فرستاده خواهد شد. این کمیسیون نیز بر اساس مدارک و صورتجلسه های پیشین رای خویش را صادر می نماید.

شکایت از پزشک مربوطه

جدا از بحث اعتراض به گواهی پزشکی قانونی برای شکایت از پزشک مربوطه و شکایات مردمی می توان از طریق شماره تلفن 1690 که زیر نظر سازمان علوم پزشکی است شکایت خود را گزارش نمود. از آنجایی که پزشکی که در سازمان پزشکی قانونی مشغول به فعالیت می‌باشد، این سازمان زیرنظر قوه قضائیه می‌باشد.

به این معنا که این پزشک نیز یکی از کارکنان قوه قضائیه محسوب می شود؛ بنابراین می‌توان تخلفات کارکنان قوه قضائیه را به مرکز حفاظت قوه قضائیه نیز گزارش داد. طبق ماده ۱۶۷ قانون آئین دادرسی کیفری هرگاه یکی از طرفین دعوی از تخلف کارشناس متضرر گردد، می‌تواند مطابق قوانین و مقررات مربوط از کارشناس مطالبه جبران خسارت کند.

مرجع شکایت از پزشک خاطی

مرجع رسیدگی به این شکایات دادسرای ویژه رسیدگی به جرائم پزشکی می باشد و قاضی با استناد به قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران،چنانچه از پزشک و یا کادر درمانی قصوری سر زده باشد موضوع را برای اظهارنظر کارشناسی و روشن شدن مسئله به هیات بدوی انتظامی سازمان نظام پزشکی ارجاع خواهد داد. چنانچه رای این هیئت نیز مورد اعتراض قرار گیرد موضوع به هیئت تجدیدنظر سازمان نظام پزشکی ارجاع خواهد شد. که این هیئت پس از بررسی نظر خود را به مراجع قانونی ارجاع می نماید.

همچنین قاضی می‌تواند از هیأت های کارشناسی، درخواست نظریه کارشناسی یا مشاوره بکند و در صورت اثبات تخلف از سوی پزشک متخلف می‌تواند او را به مجازات کیفری و همچنین مجازات حقوقی یعنی پرداخت خسارت محکوم کند.

قصور پزشکی

قصور پزشکی در هر زمینه ای همچون شکایت از جراح بینی و عمل های زیبایی یا در زمینه زنان و زایمان و شکایت از ماما نوعی جرم می‌باشد که بر اساس ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی، جرم در حکم شبه ­عمد دانسته شده و می توان نسبت به شکایت از پزشک مربوطه تحت عنوان شکایت از ماما و … اقامه دعوا نمود .

مشاورین حقوقی ایرانلا

با توجه به توضیحات فوق پیشنهاد میکنیم قبل از اقدام برای اعتراض به گواهی پزشکی قانونی و اعسار از پرداخت دیه ، مهلت پرداخت دیه، دیه قطع انگشت دست و پا 1403، دیه قطع نخاع،دیه بخیه، دیه شکستگی مهره گردن 1403، دیه چشم پلک چشم 1403، دیه پین و پلاتین 1403 ، دیه شکستگی دنده 1403، دیه شکستگی بینی 1403، دیه شکستگی دندان 1403 حتما با یک مشاور و وکیل متخصص در این زمینه مشورت نمایید. مشاورین حقوقی ایرانلا با گردآوری مجموعه ای از خبره ترین وکلا در تمامی زمینه های حقوقی در کنار شماست. همواره می توانید با تماس با مجموعه درخواست مشاوره حضوری و تلفنی داشته باشید.