قاعده کلی در قوانین اکثر کشورها و بیشتر معاهدات بین المللی از جمله کنوانسیون پاریس این است که ثبت علامت، شرط اعطای حمایت حقوقی از آن علامت در مقابل نقض یا استفاده از علامت توسط دیگران است. اما این قاعده استثناهایی نیز دارد که باعث می شود بعضا بدون ثبت علامت قائل به امکان حمایت از علامت می باشیم که به ثبت نرسیده است. مهم ترین استثنای این قاعده حمایت از علامت مشهور بدون ثبت است که اینجانب حسین رضائی، وکیل متخصص حقوق مالکیت فکری در این گفتار تلاش خواهم کرد شرایط این حمایت را در قوانین داخلی بررسی نمایم.

تعریف علامت تجاری مشهور

قبل از آن که به موضوع حمایت از علامت تجاری مشهور بدون ثبت بپردازیم لازم است ببینیم اساسا چه علائمی دارای این خصیصه می باشند و کدام علائم را می توان مشهور نامید؛ فارغ از اختلاف نظرهایی که پیرامون موضوع وجود دارد به نظر می رسد می توان علامت مشهور را معادل اصطلاح well-know trade mark دانست و طبق تعریف سازمان جهانی مالکیت معنوی، علائم مشهور، علائمی هستند که از دیدگاه مقام ذیصلاح کشوری که حمایت از علامت در آن مطرح و مورد نظر است، مشهور تلقی گردد.

بدیهی است این مقامات می بایستی میزان شناخته شده بودن علامت را نزد عموم مصرف کنندگان با معیارهایی چون شناخت مشتری، سطح تبلیغات، درجه حمایت و سلیقه مصرف کننده بررسی نمایند. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله ای که سابقا با عنوان علامت معروف و مشهور نگاشته شده مراجعه گردد.

شروط اساسی و اصول حاکم بر حمایت از علامت تجاری مشهور بدون ثبت

1. علامت تجاری مشهور نمی بایستی مغایر با اخلاق حسنه و نظم عمومی باشد و در صورت مغایرت علامت با این موارد؛ قابل حمایت نخواهد بود.
2. حمایت از علامت مشهور نمی تواند به حقوق مکتسبه اشخاص ثالث لطمه وارد نماید.
3. درجه حمایت نمی تواند از میزانی که آن علامت در فرض ثبت دارا می شد بیشتر شود و در بهترین حالت به میزان فرض ثبت، از حمایت قرار خواهد گرفت.
4. شرایط اساسی جهت ثبت علامت را دارا باشد؛ حمایت از علامت مشهور بدون ثبت نمی تواند از قواعد حاکم بر ثبت داخلی فراتر رود و متقاضی حمایت را از ارائه برخی استاندارد ها معاف سازد. برای مثال اگر یک علامت مشهور در سطح جهانی در داخل کشور دربردارنده عنوان عامی باشد که وجه ممیزه ای برای مخاطب ندارد قابلیت بهره مندی از این حمایت را نخواهد داشت؛ البته زمانی که صحبت از علامت مشهور می کنیم فرض این است که علامت برای جماعت داخلی و دارای وصف تمایز بخش اولیه یا ثانویه است و اکثریت مخاطبین بین علامت و کالا و خدمات مربوط به آن ارتباط برقرار می کنند.
5. حداقل در حقوق ایران با صراحت می توان گفت که حمایت از علامت مشهور منوط به استفاده از آن علامت در داخل کشور نیست و معروفیت علامت می تواند با شناخته شدن جهانی علامت و یا به واسطه تبلیغات گسترده محقق شده باشد بی آن که کالاها و خدمات مرتبط با آن علامت وارد کشور شده یا علامت در داخل کشور قرار گرفته شده باشد.

حمایت از علامت تجاری مشهور بدون ثبت برای کالاها و خدمات مشابه

مطابق بند ه ماده 32 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری که بیان می دارد؛ “عین یا شبیه آن قبلا برای خدمات غیر مشابه ثبت و معروف شده باشد مشروط بر آن که عرفا میان استفاده از علامت مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد سازد.”

مشاهده می گردد که حمایت از علامت تجاری مشهور بدون ثبت برای کالاها و خدمات غیر مشابه در قانون داخلی میسر نمی باشد و علاوه بر آن در صورت ثبت علامت مشهور، زمانی این علامت در طبقات کالاها و خدمات غیر مشابه مورد حمایت قرار خواهد گرفت که عرفا میان استفاده از علامت و مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته باشد و ثانیا ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد سازد.

کالاها و خدمات در قانون ثبت اختراعات

لازم به ذکر است در بند “و” ماده 32 قانون ثبت اختراعات طرح های صنعتی و علائم تجاری صرفا به خدمات اشاره شده و سخنی از کالاها در این بند به میان نیامده است ولیکن با توجه به این بند که ترجمه ای از بند 3 ماده 6 کنوانسیون پاریس می باشد می توان چنین نظر داد که این بند شامل کالاهای موافقت نامه تریپس هم می گردد و لفظ کالا در این بند از قلم افتاده است و دکترین حقوقی و رویه قضایی نیز به همین نظر اعتبار بخشیده است با این وجود در پرونده ها در صورت نیاز می توان به اصول متعدد حقوقی از جمله اصل عدم تقدیر و حکمت قانونگذار استناد نمود و بند مذکور را فقط راجع به خدمات، قابل اعمال دانست. علاوه بر این بایستی توجه داشت که بند ه شباهت گمراه کننده را ملاک قرار داده ولی ملاک نقض در بند و برقراری ارتباط و ورود لطمه به منافع مالک می باشد.

نتیجه گیری

حمایت از علامت مشهور بدون ثبت دارای پیچیدگی های خاصی می باشد که در هر مورد نیازمند بررسی های تخصصی و فنی مختص به خود می باشد؛ سابقا برخی ابعاد آن در مقالات منتشره از جمله تفاوت علامت مشهور و معروف و ثبت علامت با سوءنیت مورد بررسی قرار گرفته است. گروه وکلای تخصصی حقوق مالکیت فکری آی پیشه افتخار دارد مشاوری قابل اطمینان در این زمینه باشد.

وکیل مالکیت فکری

باید توجه داشت که تفاوت های علامت مشهور با علامت معروف و مطالب مطروحه در سایت صرفا در حد ایجاد آشنایی با مباحث تخصصی مالکیت فکری و اسرار تجاری است و امکان ابطال علامت تجاری محدود به موارد ذکر شده نیست برای مثال می توان جهت ابطال یک علامت را رقابت نا مشروع و یا حتی دارا شدن بلاجهت را سبب به اصطلاح free-riding قرار داد و بدیهی است هر مبحث مسائل فنی و تخصصی خود را دارد. به همین خاطر امید است اشخاص از مشورت وکیل متخصص حقوق مالکیت فکری بی بهره نمانند و در این راستا چنانچه نیاز به مشاوره حقوقی داشتید همکاران ما در دپارتمان حقوق مالکیت فکری دفتر حقوقی قلمداد حتما توصیه های مفیدی برای شما خواهند داشت.

مشاورین حقوقی ایرانلا

در راستای توضیحات در رابطه با تفاوت علامت مشهور با علامت معروف، برای مشاوره با وکیل متخصص در زمینه مالکیت فکری همانند شرایط ثبت برند در ایران، تفاوت نام تجاری و علامت تجاری و یا طرح صنعتی چه زمانی قابل ثبت است؟،مهاجرت به امارات از طریق ثبت اختراع، جرم کپی برداری از اختراع،تعارض نام دامنه و علامت تجاری، شکایت از سرقت علمی و کپی برداری از کتاب  و شکایت نقض کپی رایت و…. می توانید با وکلای متخصص و با تجربه مشاورین حقوقی ایرانلا از طریق شماره های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید و درخواست مشاوره تلفنی با وکلای این مجموعه را داشته باشید.