به طور کلی در تعریف شرکت دانش بنیان می‌توان گفت شرکتهای هستند که ارزش دارایی‌های فکری این شرکت بیش از دارایی‌های فیزیکی آنهاست. انواع شرکت‌ها دانش بنیان با بهره‌گیری از دانش و فن‌آوری و تجاری سازی آنها، در صدد بالابردن اهداف علمی و اقتصادی کشور هستند. پیش از آنکه انواع شرکتهای دانش بنیان مورد بررسی قرار گیرد لازم است تا آشنایی جامعی نسبت به این دست شرکت‌ها حاصل شود.
تعریف شرکت دانش بنیان
طبق ماده ۱ قانون حمایت از شرکتهای دانش بنیان: «شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشکیل می شود.»
سطح فن آوری بالا یا برتر به چه معناست؟
طبق ماده ۱ آئین نامه ارزیابی و حمایت از شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان، سطح فن آوری بالا به این معناست که دانش فنی طراحی و ساخت یا دانش فنی فرآیند تولید محصول از متوسط سطح فن‌آوری موجود در کشور بالاتر بوده و دستیابی به آن مستلزم انجام تحقیق و توسعه توسط یک تیم فنی خبره باشد. محصولات دارای این سطح فن‌آوری قابل پذیرش، در قالب فهرست کالاها و خدمات دانش بنیان توسط دبیرخانه تدوین و منتشر می‌شود.
تسلط بر دانش فنی به چه معناست؟
طبق بند ۳ ماده ۱ قانون مذکور، شرکت باید حداقل در یکی از موارد زیر به دانش طراحی تسلط داشته باشد:
الف- طراحی زیر سیستم اصلی کالا و خدمت؛
ب- طراحی یکپارچه سازی کالا و خدمت؛
ج- طراحی فرآیند (یا تجهیزات) تولید کالا و خدمت، مشروط به پیچیده بودن این فرایند (یا تجهیزات تولید).
انواع شرکتهای دانش بنیان
قبل از بررسی انواع شرکت های دانش‌بنیان باید خاطر نشان کرد که آئین‌نامه جدیدی در خصوص احراز صلاحیت و دسته‌بندی شرکتهای دانش‌بنیان در تاریخ ۲۸/۰۴/۱۴۰۲ ابلاغ شد. که نسبت به قانون پیش اصلاحاتی در خصوص تعریف و انواع شرکتهای دانش بنیان صورت گرفته است. در روش جدید شرکتهای دانش‌بنیان به سه دسته شرکتهای دانش بنیان نوپا، نوآور و فن آور تقسیم می‌شود. در زیر شرایط قانونی هر یک مورد بررسی قرار خواهد گرفت:
شرکتهای نوپا
شرکتهای هستند که در حوزه‌های تحقیق، طراحی، و توسعه کالا و خدمات فن‌آورانه فعالیت می‌کنند ولی هنوز از نظر اقتصادی شکوفایی لازم را ندارند. برای اینکه یک شرکت دانش بنیان نوپا تلقی شود چندین شرط لازم است که مهمترین آنها از قرار زیر است:
- اصل دانش بنیان بودن (تطابق با ماده ۱ قانون حمایت از شرکتهای دانش بنیان) شرکت وجود داشته باشد و شرکت حداقل یک محصول یا نمونه آزمایشگاهی مطابق با فهرست کالا و خدمات دانش بنیان تولید کرده باشد.
- درآمد شرکت در آخرین اظهارنامه مالیاتی، کمتر از ۵ میلیارد تومان باشد.
شرکتهای دانش بنیان نوآور
همانطور که اشاره شد شرکتهای دانش بنیان به ۳ دسته کلی دانش بنیان نوپا، نوآور و فن‌آور تقسیم‌بندی می‌شود. دانش بنیان نوآور به شرکت‌هایی اطلاق می‌شود که از نظر اقتصادی به بلوغ کافی رسیده باشند و شرایط زیر را دارا باشند:
- به طور ذاتی و وجودی دانش بنیان محسوب شود.(تطبیق با ماده ۱ قانون حمایت از شرکتهای دانش بنیان)؛
- درآمد این نوع شرکت‌ها باید به بیش از ۵ میلیارد تومان رسیده باشد؛
- سهم فروش محصولات دانش بنیان از فروش کل شرکت ۵۰ درصد باشد.
شرکتهای دانش بنیان فناور
این دسته از شرکتهای دانش بنیان، به شرکت‌هایی اطلاق می‌شود که در زمینه تولید و توسعه محصولات و خدمت فن‌اورانه به بلوغ و شکوفایی لازم دست پیدا کرده‌اند. برای اینکه یک شرکت دانش بنیان فن‌آور تلقی شود باید شرایط زیر حاصل شود:
- به طور ذاتی و وجودی دانش بنیان محسوب شود؛
- درآمد عملیاتی شرکت در آخرین اظهارنامه مالیاتی بیش از ۵ میلیارد تومان باشد؛
- ۱۰ نفر نیروی بیمه شده تمام وقت داشته باشد؛
- سهم فروش کالاها و خدمات شرکت از کل فروش شرکت حداقل ۵۰ درصد باشد.
ویژگی کالا و خدمات شرکتهای دانش بنیان
از سال ۱۳۹۱ و با جدی تر شدن روند اجرای قانون حمایت از دانش بنیان، فهرستی از کالا و خدماتی ارائه شد که این فهرست در سال ۹۲ به روز رسانی و تصمیم بر آن شد که این فهرست هر ساله به روز رسانی شود. در فهرستی که در سال ۱۳۹۴ ارائه شد هفت گروه که بیشترین میزان درخواست را در بین متقاضیان داشته‌اند در چندین گروه طبقه‌بندی شد که تا سال ۱۴۰۰ بارها مورد تجدید قرار گرفت. گروه بندی کالاها و خدمات زیر تا به روز رسانی ۱۳۹۹ به شرح زیر است:
- زیست فناوری؛
- تجهیزات پیشرفته ساخت و تولید آزمایشگاهی؛
- نفت، گاز و پتروشیمی؛
- فناوری اطلاعات و نرم‌افزارهای رایانه‌ای؛
- مواد پیشرفته؛
- داروهای پیشرفته و مهندسی پزشکی؛
- صنایع غذایی؛
- فناوری آب، خاک و هوا؛
- فناوری‌های دریایی؛
- فناوری‌های کشاورزی؛
- فناوری‌های دامپروری؛
- گیاهان دارویی و طب سنتی؛
- فناوری‌های نرم و هویت ساز و فرهنگی؛
- فناوری اطلاعات و نرم‌افزارهای رایانه‌ای؛
- مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری شیمیایی؛
- سخت‌افزارهای برق و الکترونیک، لیزر فوتونیک؛
- ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته؛
- وسایل و ملزومات تجهیزات پزشکی.
تاسیس انواع شرکت دانش بنیان
بسیاری گمان می‌برند که برای تاسیس یک شرکت دانش بنیان، باید شرکت یا مؤسسه دانش بنیان ثبت نمود. این تصور غلط است. افرادی که قصد دارند تا در حوزه موضوعاتی که در بالا نام برده شد، فعالیت نمایند، باید در قالب یکی از شرکتهای تجاری موضوع ماده ۲۰ قانون تجارت، که به طور معمول سهامی خاص و یا شرکت با مسئولیت محدود است اقدام نمایند. پس از آن اقدام به فعالیت مربوطه خود کرده و جهت احراز اینکه شرکتشان دانش بنیان تلقی می‌شود یا خیر، مشخصات خود را برای ارزیابی به سایت https://reg.daneshbonyan.ir بفرستند. در حال حاضر متولی ارزیابی و اعطای تاییدیه دانش بنیان به شرکت‌ها معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است.
نحوه ارزیابی متقاضیان دانش بنیان
پس از ثبت نام در سایت مذکور، تقاضای افراد توسط کارشناسان و کارگزاران تخصصی که توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تعیین شده‌اند مورد بررسی قرار می‌گیرد. معیارهای ارزیابی شرکت‌ها از قرار ذیل است:
- بازتولید و نسخه برداری کالا یا محصول، به سبب پیچیدگی فنی سخت باشد؛
- دستیابی به پیچیدگی‌های فنی زیر نظر یک تیم حرفه‌ای و متخصص توسعه و تحقیق باشد؛
- در محصول تولید شده، باعث ایجاد ویژگی و عملکرد خاصی شده باشد.
مزایای شرکتهای دانش بنیان شدن
دانش بنیان شدن یک شرکت مزایای متعددی برای آن به همراه دارد که می توان آن را در ۵ دسته عمده تقسیم کرد.
- مزایای مربوط به تجاری سازی برای مراجعه به این مزایا می‌توان به آدرس https://irkbn.com/commercialization مراجعه نمود.
- امتیازات در نظر گرفته شده که شامل تخصیص و ارتقا رتبه هیئت علمی اساتید، اعطای امتیاز در مناقصات، اولویت واگذاری سهام مراکز پژوهشی دولتی پوشش بیمه‌ای ریسک تحقیق و توسعه، داشتن مجوز استقرار شرکتهای دانش بنیان در واحدهای مسکونی و … می‌شود.
- معافیت‌‌های تخصیص داده شده به شرکت های دانش بنیان به این صورت اعطا می‌شود که اگر یک شرکت دارای ۵ محصول باشد که ۲ محصول آن به عنوان دانش بنیان نوع ۱ تایید و ۳ محصول دیگر مردود شده باشد، برای ۲ محصول تایید شده، دریافت معافیت مالیاتی تا ۱۵ امکان‌پذیر است. از دیگر معافیت‌ها می‌توان به معافیت پرداخت حق گمرکی برای کالاهای سرمایه‌ای که از خارج از کشور وارد می‌شود، اشاره کرد. معافیت دیگر در خصوص معافیت سربازی است که متخصصان و نخبگان فعال در شرکتهای دانش بنیان می‌توانند امریه دانش بنیان دریافت نمایند.
- تسهیلات در نظر گرفته شده برای شرکتهای دانش بنیان شامل تامین مالی از طرف بانک‌ها، صندوق‌های مختلف، و بهره‌گیری از تسهیلات قرض‌الحسنه با دوره بازپرداخت تا حداکثر ۳ سال است. از دیگر تسهیلات استفاده از خدمات مالی و اعتباری صندوق نوآوری و شکوفایی است. برای آشنایی با این خدمات می توان به سایت https://irkbn.com/facilities است.
- آخرین مزیت برشمرده برای شرکت دانش بنیان می‌توان به حمایت‌های قانونی اشاره کرد. برای آشنایی با این حمایت‌ها به آدرس https://irkbn.com/support/ مراجعه نمایید.
مشاورین حقوقی ایران لا
در صورتی که قصد تاسیس و ایجاد شرکت دانش بنیان و یا ثبت شرکت در پارک علم و فناوری، تسهیلات شرکت دانش بنیان ،اطلاع از شرایط تاسیس پارک علم و فناوری، مزایای شرکت دانش بنیان و تنظیم و تدوین قرارداد و یا حفظ حقوق معنوی فکری خود را دارید می توانید با تماس با گروه حقوقی ایران لا درخواست مشاوره حقوقی در زمینه ثبت شرکت دانش بنیان داشته باشید. همچنین مشاورین حقوقی ایران لا با در اختیار داشتن وکلای متخصص و خبره در این زمینه همراه و پشتیبان شما خواهد بود.
3 پاسخ