در رابطه با اثبات مالکیت با قولنامه به موجب ماده 30 قانون مدنی، هر مالکی نسبت به مایملک خود حق همه گونه تصرف و انتفاع دارد؛ مگر در مواردی که قانون استثنا کرده باشد. در صورتی که سایر افراد، ادعایی را در نزد محاکم قضایی، نسبت به مالکیت شخص بر اموالش مطرح نمایند، لازم است که وی، از طریق دلائل و مدارک اثبات مالکیت، نظیر قولنامه، به دفاع از حقوق خود و اثبات مالکیتش بپردازد.

قولنامه چیست؟

برای توضیح در رابطه با اثبات مالکیت با قولنامه ابتدا باید به تعریف قولنامه پرداخت. قولنامه در واقع سندی عادیست که در قالب قرارداد بین دو طرف خریدار و فروشنده منعقد می گردد و طرفین قرارداد، موضوع مورد معامله، نحوه و چگونگی پرداخت در این سند ذکر می گردد. در واقع قولنامه یکی از اسناد عادی مهم است که به وسیله آن می توان مالکیت را اثبات نمود.

موارد اشاره شده در قولنامه

1. طرفین قرارداد(خریدار و فروشنده)
2. مورد معامله(ملک، خودرو و…)
3. شرایط پرداخت
4. امضای طرفین و شهود

دعوای اثبات مالکیت

چنانچه زمین بدون سند باشد یعنی در اداره ثبت وجود ندارد به موجب ماده 1284 قانون مدنی: «سند، عبارت است از هر نوشته که در مقام دعوی یا دفاع، قابل استناد باشد.» جهت اثبات مالکیت با قولنامه بایستی در مراجع قضایی و قانونی دعوای اثبات مالکیت مطرح گردد که بر اساس قانون در دعاوی ملکی که ثبت سندی ندارند ملاک مالکیت، تصرف است.

اثبات مالکیت با قولنامه در دادگاه

مطابق با ماده ۳۵ قانون مدنی تصرف به عنوان مالکیت دلیل مالکیت است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود .برای اثبات مالکیت با قولنامه در مراجع قضایی، دادگاه سایر شواهد و قرائن را در کنار قولنامه قرار می دهد تا مالکیت شخص مدعی را مشخص نماید. منظور از شواهد و قرائن مواردی است که در ذیل به آن ها اشاره خواهد شد.

دلایل اثبات مالکیت با قولنامه

• سند :

طبق ماده 1284 قانون مدنی: «سند، عبارت است از هر نوشته که در مقام دعوی یا دفاع، قابل استناد باشد.»

• شهادت شهود :

بر اساس بند ب ماده 230 قانون آیین دادرسی مدنی، به دلیل اینکه دعوای اثبات مالکیت، جزو دعاوی مالی است، نیازمند شهادت دو مرد یا یک مرد و دو زن، می باشد.

• اماره تصرف:

بر اساس ماده 1235 قانون مدنی، اماره تصرف به این معنی است: « تصرف، بعنوان مالکیت، دلیل مالکیت است، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.»

• اقرار:

طبق ماده 1259 « اقرار، عبارت از اخبار به حقی است، برای غیر بر ضرر خود.»

• قسم و سوگند:

طبق ماده 271 قانون آیین دادرسی مدنی: « در کلیه دعاوی مالی که فاقد دلائل و مدارک معتبر‌ دیگر باشد، سوگند شرعی می ‌تواند ملاک و مستند صدور حکم دادگاه قرار گیرد.» 

مدارک اثبات مالکیت

جهت اثبات مالکیت باید مدارکی به دادگاه ارائه نمود که این مدارک عبارتند از:

• اسناد عادی و رسمی:

چنانچه سندی برای اثبات مالکیت وجود داشته باشد بایستی برابر اصل شده و در هنگام طرح دعوای اثبات مالکیت به همراه دادخواست ضمیمه شده و به مراجع قضایی ارسال گردد اصل سند نیز در روز رسیدگی تقدیم دادگاه شود. قولنامه ، سند رسمی، رسید های واریزی و پرداختی جهت خرید یا فروش مورد معامله همگی در حکم سند عادی هستند که می توان در جلسه رسیدگی دعوای اثبات مالکیت به این مدارک و اسناد استناد نمود. در ابطه با اناد عادی و رسمی می توان دو مورد را در دادگاه مطرح نمود:

1. جعلی بودن سند: بر این اساس شخص می توان ادعای جعل بودن سند را بنماید که در رابطه با اسناد رسمی طبق ماده 22 قانون ثبت که ذیلا به آن اشاره شده قابل استناد نیست ولی در مورد اسناد عادی می توان ادعای جعلی بودن سند را مطرح نمود.
2. انکار و تردید: در این صورت استناد کننده به سند بایستی اصل بودن سند را با دارا بودن مدارک اثبات نماید.

• استشهادیه

در صورتی که یکی از دلایل فرد جهت اثبات مالکیت شهادت شهود باشد بایستی استشهادیه تنظیم نموده و در آن مشخصات شهود را درج نموده و به امضای ایشان رسانده و تقدیم دادگاه نماید. لازم به ذکر است که وجود استشهادیه به تنهایی کافی نیست و دادگاه پس از بررسی استشهادیه شهود را برای ادای شهادت احضار می نماید.

• اقرارنامه:

اگر دلیل فرد جهت اثبات مالکیت اقرار باشد بایستی اقرار نامه در قالب دست نوشته در دفاتر اسناد رسمی ثبت گردد و یا به شکل لایحه ارسال شود. چنانچه اقرار کننده به صورت حضوری در دادگاه اقدام به اقرار نماید دیگر نیاز به اقرارنامه کتبی نبوده و در دادگاه اقرار شخص به عنوان مدرک ثبت خواهد شد.

ماده 22 قانون ثبت

بر اساس ماده 22 قانون ثبت: «همین که ملکی مطابق قانون در دفتر املاک به ثبت رسید، دولت فقط کسی را که ملک به اسم او ثبت شده و یا کسی را که ملک مزبور به او منتقل گردیده و این انتقال نیز در دفتر املاک به ثبت رسیده یا این که ملک مزبور از مالک رسمی، ارثا به او رسیده، مالک خواهد شناخت.»

گروه مشاورین حقوقی ایرانلا

در صورتی که قصد فروش ملک رهنی،فروش سرقفلی ورثه ای،تغییر کاربری زمین،فسخ قرارداد اجاره پیش از موعد، اخذ صورتمجلس تفکیکی ساختمان الزام به اخذ پایان کار ،تفکیک املاک،نحوه خرید زمین بدون سند ،اعتراض یه اجرای حکم خلع ید و یا شکایت بایت تصرف زمین کشاورزی و یا درخواست فروش ملک مشاع و درخواست تامین دلیل از شور ای حل اختلاف ، دعوای خلع ید و دعوای تصرف عدوانی و شکایت از فروشنده خودرو به دلیل سند نزدن را دارید با مطالعه این مطلب می توانید از جزئیات این امر آگاه شوید و در صورت هرگونه سوال تخصصی می توانید با تیم حقوقی ایران لا ارتباط برقرار نموده درخواست مشاوره تلفنی داشته باشید و از راهنمایی افراد خبره و متخصص ما در این زمینه بهره مند گردید.