ابطال علامت تجاری فرایندی است که در صورت وجود دلایل قانونی و درخواست شخص ذینفع، می‌تواند ثبت یک علامت را لغو کند.

علامت تجاری

علامت تجاری به هر نوع نشانه‌ قابل رویتی اطلاق می‌شود که برای شناسایی و تمیز کالا یا خدمات یک شخص حقیقی یا حقوقی از دیگران به کار می‌رود. این نشانه‌ها می‌توانند شامل کلمات، حروف، اعداد، طرح‌ها، تصاویر، بوها، اشکال سه‌بعدی، صداها یا ترکیبی از این موارد باشند. هدف از ثبت علامت تجاری، محافظت از حقوق مالکانه صاحب علامت و جلوگیری از سوءاستفاده یا تقلید از آن توسط دیگران است.

لازم به ذکر است که طبق قانون حمایت از مالکیت صنعتی، بوها امکان ثبت ندارند، اما اشکال سه بعدی می‌توانند تحت قالب طرح صنعتی یا علامت تجاری ثبت شده و مورد حمایت واقع شوند که این دو تفاوت‌های شکلی و ماهوی بسیار دارند.

جهت مشاوره با مشاوران مالکیت فکری ما در تماس باشید.

نحوه حمایت از علامت تجاری

حمایت از علامت تجاری به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که از حقوق مالکانه صاحب علامت در برابر نقض یا سوءاستفاده توسط اشخاص ثالث محافظت می‌کند. این حمایت از طریق ثبت علامت تجاری و ایجاد یک سری حقوق قانونی به صاحب علامت ارائه می‌شود. در این راستا، حمایت‌های مختلفی وجود دارد:

ثبت علامت تجاری: با ثبت علامت تجاری از طریق سامانه ثبت اداره مالکیت معنوی، صاحب علامت از حقوق انحصاری برای استفاده از آن علامت در تجارت برخوردار می‌شود. ثبت علامت به عموم نشان می‌دهد که علامت خاص متعلق به کدام شخص حقیقی یا حقوقی خواهد بود.

برای آشنایی با شرایط ثبت برند به مقاله شرایط ثبت برند در ایران مراجعه نمایید.

حقوق انحصاری: صاحب علامت تجاری پس از ثبت، حقوق انحصاری در استفاده از علامت برای کالاها یا خدمات مشخصی در بازار کسب می‌کند. این حقوق شامل جلوگیری از استفاده غیرمجاز یا تقلید از علامت توسط دیگران است.
حمایت در برابر تقلید و جعل: قوانین مربوط به علائم تجاری معمولاً پیش‌بینی می‌کنند که هر گونه استفاده غیرمجاز از علامت ثبت‌شده، همچون جعل یا تقلب در استفاده از آن علامت، تحت پیگرد قانونی قرار گیرد. صاحب علامت می‌تواند علیه کسانی که از مشابه علامت ثبت‌شده خود استفاده می‌کنند، اقدام قانونی به عمل آورد.

تفاوت علامت تجاری و برند

علامت تجاری نشانه‌ای است که برای شناسایی و تمیز کالا یا خدمات یک شخص یا شرکت از دیگران به کار می‌رود و می‌تواند شامل کلمات، حروف، تصاویر و ترکیب‌های آن‌ها باشد. پس از ثبت، علامت تحت حمایت قانونی قرار می‌گیرد و صاحب آن از حقوق انحصاری استفاده برخوردار می‌شود. این حقوق به صاحب علامت اجازه می‌دهد از تقلب و جعل جلوگیری کند.

برند مجموعه‌ای از ویژگی‌ها، ارزش‌ها و تجربیات است که یک شرکت یا محصول در ذهن مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند که شامل عناصری از جمله طراحی، لوگو، تبلیغات و کیفیت محصول است. برند بیشتر بر تصویر و شهرت در بازار و نزد مشتریان تمرکز دارد. هدف برند ساخت رابطه عاطفی و اعتماد بلندمدت با مشتریان برای کسب وفاداری و شهرت است.

در واقع، علامت تجاری می‌تواند جزئی از برند باشد، اما برند فراتر از یک علامت تجاری است و شامل جنبه‌های مختلفی از ارتباط و شناخت مشتری است.
جهت آشنایی با انواع استارتاپ‌ها و نحوه حمایت از آنها به مقاله ثبت استارتاپ‌ها در ایران مراجعه نمایید.

مدت حمایت از علامت

پس از ثبت علامت به نام صاحب آن در اداره مالکیت معنوی و انتشار آگهی در روزنامه رسمی اداره مربوطه علامت تا ۱۰ سال اعتبار دارد و پس از انقضای این مدت در صورت عدم ارائه تقاضای تمدید و عدم پرداخت هزینه علامت تجاری بی اعتبار خواهد شد.

سبق استفاده از علامت

سبق استفاده از علامت تجاری به معنای استفاده از علامت قبل از ثبت رسمی آن است که در برخی سیستم‌های حقوقی به صاحب علامت حقوق انحصاری می‌دهد. در این سیستم‌ها، حتی اگر علامت ثبت نشده باشد، استفاده مداوم در بازار برای شناسایی کالا یا خدمات می‌تواند حقوق مالکیت ایجاد کند. همچنین، در صورت بروز اختلاف، شخصی که پیش از دیگران از علامت استفاده کرده باشد، می‌تواند اولویت استفاده را اثبات کند. برای اثبات این حقوق، شواهدی مانند فاکتورها یا تبلیغات مورد نیاز است. مدت زمان استفاده پیشین نیز برای اثبات حقوق ممکن است محدود باشد.

در ایران اگرچه قانون کسی که علامت به نام او ثبت شده است را دارنده و صاحب علامت تجاری می‌شناسد با این حال راه‌هایی برای اثبات سبق استفاده وجود دارد.

جهت مشاوره با مشاوران مالکیت فکری ما در تماس باشید.

نحوه ابطال علامت تجاری

ابطال علامت تجاری در ایران به معنای لغو ثبت آن از دفتر ثبت علائم تجاری است و ممکن است به درخواست شخص ذینفع در صورت وجود دلایل قانونی صورت گیرد. دلایل اصلی برای ابطال عبارتند از:
1. عدم استفاده از علامت تجاری
2. ثبت علامت مشابه یا مشابه به علائم دیگر
3. تقلب یا جعل
4. شباهت علامت با پرچم یا نشان تجاری کشوری دیگر

مرجع درخواست ابطال علامت

در ایران، درخواست ابطال علامت تجاری تنها به شعبه سوم دادگاه بهشتی استان تهران ارسال می‌شود. این شعبه به عنوان مرجع تخصصی رسیدگی به پرونده‌های ابطال علامت تجاری شناخته می‌شود. در صورت نیاز به تجدیدنظر، به تقاضای تجدیدنظرخواه و ارائه دادخواست تجدیدنظرخواهی، پرونده‌های مربوط به ابطال علامت تجاری به شعب تجدیدنظر ارسال می‌شوند.

آثار ابطال علامت تجاری

چنانچه دادگاه یا مراجع مربوطه حکم به ابطال علامت تجاری بدهند، ثبت آن علامت به طور رسمی لغو می‌شود و صاحب علامت دیگر نمی‌تواند از آن در تجارت استفاده کند. همچنین، حقوق انحصاری ناشی از ثبت علامت نظیر استفاده، و … از صاحب علامت سلب می‌شود.

وکیل ثبت و ابطال علامت تجاری

وکیل ابطال علامت تجاری و ابطال برند باید تخصص بالا در حقوق مالکیت فکری، آشنایی با روند دادرسی و شعب تخصصی، و دانش عمیق در حوزه علائم تجاری و برندینگ داشته باشد. او باید توانایی تجزیه و تحلیل پرونده‌های پیچیده تجاری، دفاع از حقوق کسب‌وکارها و مذاکره مؤثر را نیز دارا باشد. این وکیل همچنین باید از قوانین رقابت و تقلب در ثبت علامت آگاه باشد تا بتواند به درستی از موکل خود دفاع کند یا اقدام به ابطال علامت تجاری نماید.

نتیجه گیری

ابطال علامت تجاری فرایندی است که در صورت وجود دلایل قانونی و درخواست شخص ذینفع، می‌تواند ثبت یک علامت را لغو کند. این فرایند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا به حفظ حقوق صاحبان علامت‌های تجاری، جلوگیری از تقلب، و تضمین شفافیت در بازار کمک می‌کند. دلایل مختلفی مانند عدم استفاده، شباهت به علامت‌های دیگر، می‌تواند منجر به ابطال علامت شود.

جهت مشاوره در خصوص جلوگیری از ابطال علامت خود و یا تقاضای ابطال علامت‌های مشابه به کسب و کارتان از جانب سو‌استفاده گران، با مشاوران ما در تماس باشید.